AKILLI AMBALAJ PAKETLEME TEKNOLOJİSİ
Tüketicilerin
talepleri ve gıda sektörünün eğilimleri doğrultusunda yeni gıda paketleme
teknolojileri son yılarda gelişmiştir. Bu gelişmelerden bir tanesi de
paketlenmiş gıdaların kalitesi ve güvenliği hakkında bilgi almak ve ürünü
izlemek amacında olan akıllı ambalajlardır. Akıllı ambalaj paketlenmiş gıdanın ve etrafındaki çevrenin şartlarını
izleyen madde ve materyaller olarak tanımlanıyor . Tüketiciye gıdanın şartları,
durumu hakkında bilgi taşımak için dizayn edilir. Esas olarak, ambalajın dış
şartlarını gösteren ve gıdanın kalitesini direk olarak ölçen iki tipi
mevcuttur. Akıllı ambalaj araçları, iç veya dış ambalaja eklenen ya da ambalaj
materyali üzerine basılan etiket veya fişlerdir Sadece fiziksel olarak değil,
taşıyabildiği verileri miktarı, tipi ve verileri nasıl yakalayıp dağıttığı
yönünden birbirlerinden farklılık gösterir. Ambalaj üzerinde birden fazla
akıllı araç bir arada kullanılabilmektedir
Akıllı
ambalaj paketeleme ne işe yarar
1.izlenebilirlik sistemleri içinde
urunun depolanması sırasında kalitesi hakkında bilgi verir
2.Dış çevre ve sistemdeki bileşenler
arasında iletişimi sağlar
3.Gıda güvenliğini ve biyogüvenliği
artırmada izlenebilirlik
oldukça önemlidir
4.Akıllı ambalaj, izlenebilirlik sistemleri
içinde kullanılarak daha etkili
iletişimi sağlamaktadır
5.Gıdanın son kullanma tarihinden
önce raf ömrünün
ölçülmesine imkân verir
6.Gerçek zamanlı veri alma, hızlı
yanıta olanak verme ve uygun karar
alma hususlarında yararlı
bir araçtır
Akıllı Ambalaj Araçları nelerdir?
Barkodlar
Hergün hepimizin alışveriş
yaptığımızda ürünlerin kasadan bir makinaya
barkodun okutulduğunu ve ondan sonra ürüne aldığımızı biliyoruz peki bu
barkodlar neden okutuluyor acaba?.Barkodlar, ürün veya malzeme tanıma amaçlı olarak
kullanılan veri taşıyıcıların en ucuz ve en popüler olanıdır. Barkod tarama;
gıdanın tipine göre ısıtma imkânı sunar, ısıtma komutlarının manuel olarak
girilmesi ihtiyacını ortadan kaldırır, gıda için verilen pişirme önerilerini
okumayı ortadan kaldırarak görmesi bozuk olan veya dil anlamada zorlanan
kişilere de yardımcı olmaktadır. Radyo Frekanslı Tanımlama (RFID) Etiketleri RFID, otomatik ürün tanıma ve ürün
izlenebilirliği için bilgi taşıyan kablosuz bir sistemdir. RFID kullanımından
elde edilen faydaların bazıları; satış zincirinde oluşabilecek problemlere
karşı önlem alınabilmesi, ürünlerin depo ve dağıtım alanlarında yerleşimin etkin
biçimde gerçekleşmesinin sağlanması, ürünlerin çıkış/giriş kontrol sürelerinin
azalması, ürün satışlarının anında belirlenmesi nedeniyle rafların
düzenlenmesi, son kullanım tarihlerinin izlenebilmesi, firelerin azalması,
işgücü maliyetlerinde azalma, müşteri hizmetlerinin geliştirilmesi olarak
belirtiliyor
2. Zaman-Sıcaklık İndikatörleri
(TTIs)
Günümüzde bakkalların yerini alan
marketler de birçok ürünün bir arada ve bozulmadan uzun süre taze kaldığına
şahit oluyoruz.peki bu ürünler bu kadar uzun ve taze nasıl kalabiliyor?
Zaman-sıcaklık indikatörleri:tüm
dağıtım zinciri boyunca gıdanın sıcaklık geçmişini, geri dönüşümsüz
reaksiyonlarla görsel olarak bildirilmesini sağlayan küçük ölçüm araçlarıdır
Özellikle balık, süt ürünleri, et,
kanatlı eti, dondurulmuş meyve ve sebzeler, dondurulmuş etler gibi çabuk bozulabilen
gıdalar için kullanılıyor. Ürün tipine uygun seçildiği zaman, “tazelik
indikatörü” olarak da kullanılabileceği belirtiliyor. Sıcaklık geçmişini
izleme, raf ömrünün kesinliğini
doğrulamaya imkân veriyor. Diğer izleme sistemlerine göre TTI’ın avantajları;
düşük maliyet ve ambalaja etkin spesifik yerleştirme imkanı olarak
belirtiliyor.
3. Gaz İndikatörleri
Gaz indikatörleri, ambalaj
malzemesinin İçindeki ve ya ortamın gaz niceliğini göstererek kalite ve
güvenliğin sürdürülmesini sağlayan araçlardır. Paket içindeki gaz bileşimi;
ambalajın niteliği ve ambalajın çevresel şartlarına göre, gıdanın aktivitesinin
veya paket kaçaklarının sonucu olarak sıkça değiştiriyor. Gıda kalitesini
izlemek için daha çok oksijen ve karbondioksit indikatörleri kullanılıyor. Ayrıca
sızıntı indikatörleri olarak, ambalaj bütünlüğünü test etmek amacıyla veya
aktif ambalaj sistemlerinde kullanılan
oksijen tutucular gibi tutucuların
etkinliğini doğrulamak için kullanılabiliyor.
4.Biyosensörler
Biyosensörler, biyokimyasal
reaksiyonları belirleyen, kayıt eden ve ileten analitik araçlardır. Bu akıllı
araçlar hedef örneği tanıyan bir biyoreseptör ve biyokimyasal sinyalleri
ölçülebilir elektrik iletiye
döndüren çeviriciden oluşmaktadır. Biyoreseptörler; enzimler,antijenler,
hormonlar ve nükleik asit gibi organik materyallerdir. Çevirici ise ölçülmekte
olan parametreye bağlı olarak elektrokimyasal, optiksel, kolorimetrik sistemlerden
oluşuyor
5.bozulma ve tazelik İndaktörleri
tazelik İndaktörleri genellikle gıdalara bulaşan mikroorganizmaların
ürettikleri metabolitlerin varlığında indikatörün renk değiştirmesine bağlı
olarak işlev görüyor. Bu metabolitlere glikoz, organik asitler, etanol, uçucu
azot bileşikleri, biyojenik aminler, karbondioksit, kükürtlü bileşikler örnek
gösterilebilir Tazelik indikatörleri, ürüne spesifiktir ve bu nedenle
hassastır. Amaç metabolitle, ürün tipi, kalite ve güven arasında sıkı ilişki gereklidir.
Bu nedenle de ambalajın içine yerleştiriliyor ve ürünün taze ve bozulmamasını
uzun raf ömürlü olmasını sağlıyor.
Akıllı Ambalaj, gıda güvenliğini sağlamanın başlıca araçlarından biridir.. Ambalajlamanın amacı tüketiciye güvenli, kaliteli ve besin değeri yüksek ürün sağlamaktır. Gıdayı fiziksel, biyolojik ve kimyasal risklerden koruyan, ürünü taşıyan; yükleme, boşaltma, stoklama ve tüketiciye sunduğu kullanım kolaylıklarının yanında, üretici ile tüketici arası haberleşmeyi sağlayan, etiket bilgileri ile besin değeri, son kullanma tarihi ve hazırlanışı gibi bilgileri sunan ve sonunda tüketicinin tekrar satın almasını sağlayan işlevleri içeriyor.. Bir gıda ambalajının en önemli görevi taşıdığı ürünü korumasıdır. Sonucunda ambalajlı gıdada kalite kaybı yavaşlamakta, raf ömrü uzamakta, dolaysıyla gıda israfı azalıyor.
Kaynakça:Nurcay KOCAMAN*, Belgin SARIMEHMETOĞLU**Gıdalarda Akıllı Ambalaj Kullanımı
Yorumlar
Yorum Gönder